Verkiezing Northern Enlightenmentz
of the Year

 

Finalisten Northern Enlightenmentz

Enlightenmentz zijn lichtende voorbeelden voor een duurzame toekomst. Samen kunnen ze de groene industriële revolutie veroorzaken. De Northern Enlightenmentz zijn in het leven geroepen om de noordelijke provincies te inspireren bij het toepassen van hoopgevende innovaties. En om innovaties en processen een duwtje in de rug te geven. Dit jaar strijden Enerpy, Groningen Seaports/Pipelife en Stercore om de titel. De winnaar wordt bekendgemaakt tijdens het congres Eemsdeltavisie op 17 oktober in Delfzijl.

Dagmar Aarts

geanimeerde-knop

Grondstoffen uit problematisch afval

Enerpy zet organische reststromen om in grondstoffen. Van biomassa, plastics, huishoudelijk afval, en oude autobanden worden olie, gas en carbon gemaakt. De technologie van het bedrijf heeft gelijkenissen met pyrolyse, maar is flexibeler toepasbaar en een stuk efficiënter. Het bedrijf heeft een demofabriek in Delfzijl en wil binnen twee jaar een commerciële plant hebben waar het 100.000 tot 200.000 ton reststroom per jaar kan verwerken.

Waarom moet Enerpy winnen?
‘Onze technologie heeft straks een enorm grote impact in de chemische industrie, omdat het gebruik van fossiele grondstoffen minder wordt en het hergebruik van grondstoffen omhoog moet’, zegt directeur Jos Koopmans. ‘Ik denk dat wij bovenaan die keten staan om nieuwe grondstoffen te produceren. Daarnaast kan onze technologie (radiolyse, red.) pyrolyse vervangen en daardoor voor veel energiebesparing zorgen bij bedrijven die deze of een gelijksoortige techniek gebruiken.’ Bij radiolyse wordt voor het thermische kraakproces straling gebruikt.

Lees meer over de technologie van Enerpy

Wie is Enerpy?
De Enerpy Groep bestaat uit een aantal ondernemingen in Nederland en Paraguay. De technologie achter de installatie van Enerpy kent namelijk haar oorsprong in het Zuid-Amerikaanse land. Daar is het proces bedacht door een Duitse wetenschapper. Vervolgens is het in Europa doorontwikkeld en opgeschaald. De technologie is wereldwijd geoctrooieerd.

Wat doet het bedrijf?
Enerpy zet organische reststromen om in grondstoffen. Van biomassa, plastics, huishoudelijk afval, en oude autobanden worden olie, gas en carbon gemaakt. Het duurt duizenden, zo niet miljoenen jaren voordat organisch materiaal door natuurlijke processen in aardolie is omgezet. Met behulp van Enerpy’s technologie is het echter mogelijk om dit materiaal in enkele uren te transformeren. De techniek van Enerpy lijkt op pyrolyse, maar is veel energiezuiniger. Directeur Jos Koopmans: ‘Wij noemen onze technologie radiolyse. Voor het thermische kraakproces gebruiken wij namelijk straling. Straling kost energie, omdat je warmte moet maken, maar de warmteoverdracht is bijna een-op-een.’

Hoe werkt de techniek?
Om organische afvalstoffen om te zetten in grondstoffen worden deze in een gesloten reactor blootgesteld aan microgolven. Door middel van straling wordt het afval verhit en worden molecuulketens gebroken. In gasvorm verlaten deze moleculen de reactor om vervolgens onder speciale condities in condensors te worden getransformeerd naar oliën en – in sommige gevallen – in water en organische zuren. Een deel van het gas blijft in gasvorm, wat voor hergebruik in verschillende vormen geschikt is. In de reactor blijft na het proces de vaste grondstof carbon achter.

Voor de oven van de demoplant in Delfzijl kan het bedrijf zowel houtsnippers als gas gebruiken. De restwarmte wordt gebruikt voor het opwekken van elektriciteit of het verwarmen van water. Het afval komt bij afvalverwerkingsbedrijf Renewi vandaan. Koopmans: ‘Samen kijken wij naar reststromen waar Renewi of niks mee kan of waarvoor zij een meer duurzame of waardeverhogende verwerkingsmogelijkheid zoekt. Nu komen de meeste van deze afvalstromen in de verbrandingsoven terecht. Dan hebben we het onder andere over autobanden, luiers, computer afval, bermgras, plastics, ppc’s en nog veel meer. Voor de verschillende reststromen kunnen we dezelfde techniek gebruiken, alleen de manier van invoeren en de temperatuur zullen wel verschillen. De eerstkomende periode richten we ons voornamelijk op plastics.’

Wat voor producten maakt Enerpy?
Koopmans: ‘Het laaghangende fruit voor ons zijn brandstoffen voor de maritieme wereld en voor de cementindustrie. Onze oliën zijn daar nu al voor in te zetten. Maar we willen hoogwaardigere producten maken voor de chemische industrie. Ons hoofddoel is om aromaten voor die sector te produceren.’

Wat is de volgende stap?
In de komende twee jaar wil Enerpy in Delfzijl verschillende reststromen gaan testen en parameters uitzoeken om snel tot een industriële installatie te komen. ‘Binnen nu en twee jaar willen we een commerciële plant hebben waar we 100.000 tot 200.000 ton reststroom per jaar kunnen verwerken’, zegt Koopmans. ‘Onze demoplant kan nu 500 tot 1000 kilo per uur verwerken.’
Het bedrijf is al in gesprek met verschillende partijen over afname van zijn producten. ‘Maar we kunnen pas gericht en gedetailleerd met afnemers praten als we precies weten wat de samenstellingen van onze producten zijn.’

Van mest naar duurzame energie en koolstof

Stercore maakt van mest en digestaat uit co-vergisters duurzame energie en koolstof, zonder dat hierbij afvalstoffen ontstaan. De CO2 en warmte die bij het productieproces vrijkomen, kunnen door de glastuinbouw en industrie worden gebruikt. Zo draagt het bedrijf bij aan de oplossing voor het mestprobleem en biedt een alternatief voor fossiele brandstoffen. Stercore heeft de vergunningen voor de bouw van haar eerste fabriek in Emmen bijna rond en mogelijk worden nog dit jaar vergunningaanvragen voor twee andere fabrieken in Havelte en Kampen ingediend.

Waarom moet Stercore winnen?
Jansen: ‘Wij hebben geen afval en creëren meerwaarde met onze producten in de gehele keten. Daarnaast kan onze technologie de industrie en glastuinderij helpen verduurzamen met ons groen gas, de groene CO2 en onze warmte. Ook verduurzamen wij niet alleen Nederland met onze organische meststoffen, wij kunnen wereldwijd helpen om de verschraling van landbouwgronden te voorkomen en wij sluiten de mineralenkringloop. Onze groengasfabriek heeft alleen maar voordelen.’

Lees meer over de technologie van Stercore

Wie is Stercore?
Het Drentse Stercore is in 2016 opgericht. Het bedrijf maakt groen gas en koolstof uit hernieuwbare grondstoffen zoals mest en digestaat uit co-vergisters.

Welke technieken worden gebruikt?
Stercore gebruikt bekende en bewezen technologieën voor biothermisch drogen, vergassing en gasopwaardering. Deze technieken heeft ze verfijnd en op een slimme manier aan elkaar geknoopt. Jansen: ‘Uniek is dat bij onze vergassingstechnologie teervorming wordt voorkomen, waardoor geen zeer dure nageschakelde technieken nodig zijn. Daarnaast voorkomt dit ook weer extra downtime. Een andere innovatie van ons is onze eigen methanisatie-installatie. Hiermee kunnen we het ruwe gas dat we produceren omzetten in gas van Groningse aardgaskwaliteit. Een methanisatie-installatie kan je van de plank af kopen, maar dan is het heel erg duur en een groot apparaat. Wij hebben zelf een modulair systeem ontworpen dat kleiner is. Ook andere kleine groengasproducenten kunnen dit straks gebruiken.’

Waar komen de grondstoffen vandaan?
Stercore maakt gebruikt van stapelbare droge mest en digestaat uit co-vergisting die van vaste leveranciers komt. Jansen: ‘Met onze software kunnen we snel analyses maken van de stoffen die onze fabriek ingaan. Deze moeten binnen een bepaalde bandbreedte passen zodat wij de juiste eindproducten krijgen. Dan gaat het met name om de bio-based carbon.’

Wat zijn de voordelen van deze groengasfabriek?
De fabriek is een (deel)oplossing voor aardgas, het mestprobleem en de verschraling van landbouwgronden. Als de fabriek in Emmen volledig operationeel is, kan deze 20 miljoen kubieke meter netto per jaar aan groen gas produceren. Directeur Hans Jansen: ‘Het Emmtec-terrein, waar de fabriek naast komt te staan, heeft een gasgebruik van 12.000 kubieke meter per uur. Onze installatie kan zo’n 3000 kubieke meter gas per uur produceren. Wij vergroenen het industrieterrein dus met een kwart. Dat is gigantisch. Gasterra wil ons gas bijvoorbeeld de komende twaalf jaar heel graag afnemen.’
Ook helpt Stercore Nederland van mest af. We hebben jaarlijks miljoenen tonnen aan stapelbare droge mest. Stercore kan met elke te plaatsen installatie 350.000 ton droge mest van 35 procent droge stof verwerken.
Van de koolstof maakt het bedrijf hoogwaardige organische meststoffen en bodemverbeteraars om verschraalde gronden tegen te gaan. De 30 miljoen kilo CO2 die jaarlijks bij het productieproces vrij komt, kan door de tuinbouw worden gebruikt. De warmte die vrij komt, kan via een warmtenet of direct aan industrie worden geleverd.
Jansen verwacht dat zijn bedrijf na ongeveer vijf jaar zonder SDE-subsidie winstgevend is. ‘Dat komt doordat ons hele proces is gericht op de eindproducten bio-based carbon en gas, en wij geen afval hebben. Bij andere groengasproducenten resteren er nog afvalstoffen die op hun beurt moeten worden verwerkt. De kosten daarvan zijn doorgaans hoger dan de opbrengsten.’

Inzet waterstof goedkoper door kunststof leidingen

Havenbeheerder Groningen Seaports en producent van kunststof buizen Pipelife gaan samen een infrastructuur voor het transport van groene waterstof aanleggen in Delfzijl en de Eemshaven. Pipelife levert de gasbuizen en Groningen Seaports zorgt voor de aanleg.

Waarom moeten Groningen Seaports en Pipelife winnen?
Waterstof kan een belangrijke oplossing bieden voor fluctuaties in het groene energieaanbod. De inzet van waterstof is echter nog erg duur. Bij verlaging van de kosten gaat het vaak over het goedkoper maken van het hart van het systeem: het productieproces. In dit geval elektrolyse. Maar ook op andere vlakken kunnen kostenreducties een nieuwe technologie aantrekkelijk maken, bijvoorbeeld in de infrastructuur. Het gebruik van kunststofleidingen kan de kosten van waterstof significant verlagen.

Lees meer over de technologie van Groningen Seaports/Pipelife

Om wie gaat het?
Havenbeheerder Groningen Seaports en producent van kunststof buizen Pipelife.

Wat gaan Groningen Seaports en Pipelife doen?
De twee willen in eerste instantie vier kilometer aan infrastructuur aanleggen om groen waterstof te transporteren. Het doel is om binnen een jaar tijd de leiding te realiseren. Deze gaat waterstof gemaakt met duurzame energie uit windmolens en zonneparken transporteren naar met name chemiebedrijven in de regio Groningen.

Waarom kunststof leidingen?
De inzet van groen waterstof is nog duur. Daarom moeten alle zeilen worden bijgezet om verschillende onderdelen in deze toekomstige keten goedkoper te maken. Veel aandacht is er inmiddels voor kostenreductie van elektrolyse, de omzetting van water in waterstof. Ook op andere vlakken zijn er mogelijkheden. Bijvoorbeeld bij het transport. Groningen Seaports en Pipelife hebben twee nieuwe kunststof buistypes ontworpen. Een eenvoudige van PE voor lage druk en een met aramide versterkte pijpleiding voor de hoge druk.

Wat zijn de voordelen van kunststof pijpleidingen?
Het voordeel van kunststof pijpleidingen is dat ze goedkoper zijn dan stalen. Niet alleen in de aanschaf, maar ook in de aanleg. Zelfs de homedruk-variant, die meer dan zestien bar aan kan, wordt straks geleverd op haspels van ongeveer drie diameter en is zodoende eenvoudig uit te rollen. Daarnaast vergen ze veel minder onderhoud en zijn ze niet corrosiegevoelig. Bovendien is er al enige ervaring met het gebruik van kunststofleidingen bij het transport van olie, aardgas en waterstof. Met name in het Midden-Oosten zijn kunststofverbindingen in zwang. Wereldwijd is al meer dan 3000 kilometer aangelegd.
Waterstof kan een belangrijke oplossing bieden voor fluctuaties in het groene energieaanbod. Elektriciteit van windmolens kan omgezet in en opgeslagen worden als waterstof. Waterstof kan op haar beurt weer omgezet worden naar grondstof of brandstof voor diverse chemie- en industriële bedrijven.

Video
Share

Your name

Your e-mail

Name receiver

E-mail address receiver

Your message

Send

Share

E-mail

Facebook

Twitter

Google+

LinkedIn

Sign up

Sign up